Aikido staat vaak bekend als ‘Vredeskunst’ of ‘De Weg van Harmonie’. Soms wordt het omschreven als ‘De Weg van Harmoniseren van Ki.’
‘Do’ staat uiteraard voor ‘De Weg’, en het woord ‘Ki’ is inmiddels zo bekend dat het waarschijnlijk wel zo, onvertaald, kan blijven staan.
Dan hebben we nog ‘Ai’ – wat noch vrede noch harmonie betekent.
Het karakter 合 staat voor een deksel over een gat of opening, en betekent feitelijk ‘combineren’, ‘passend’ of ‘samen voegen’ (zoals een deksel op een potje).
Er zijn zonder meer implicaties van vrede en harmonie maar wanneer Japanners over dergelijke zaken spreken gebruiken ze een compleet ander vocabulaire (hoewel in sommige constructies deze Kanji wel worden betrokken).
Dat houdt niet in dat vrede, liefde of harmonie niet belangrijk zijn voor Aikido of dat deze niet belangrijk waren voor de Grondlegger Morihei Ueshiba. Dat waren zij zonder meer.
En dat betekent niet dat de vertalingen die ik in het begin heb gegeven niet correct waren omdat ze niet noodzakelijk fout zijn.
Wat deze zijn is geïnterpreteerd. Ze pogen een woord als ‘Aikido’ te vertalen op een manier die de algehele missie van de kunst dekt.
Maar ‘Aiki’, als samenstelling van een specifieke technische definitie, bestond lang voor Ueshiba en het is duidelijk uit zijn geschriften, tot in de late jaren zestig van de vorige eeuw, dat hij nooit deze technische definitie uit het oog verloor. Wat voor bijtoon het woord ook gekregen moge hebben.
Hij breidde het echter wel enigszins uit met de uitdrukking ‘Take Musu Aiki’. Richting het eind van zijn leven verwees Ueshiba namelijk vaak naar zijn kunst als ‘Take Musu Aiki’ en zei dat dit de hoogste vorm van zijn kunst was. Hier is een relevant citaat van Morihiro Saito:
In Iwama onderzocht O-Sensei Aikido verder door de Budo Beschermheiligen te vereren en iedere morgen en avond te bidden. En zo werd Takemusu Aikido gecreëerd. Hij zei dat het eerdere aikido niet het ‘ware’ aikido was. Het was misschien niet incorrect aikido maar dit is wat O-Sensei zei. In Takemusus Aikido verschenen compleet spontaan nieuwe technieken beetje bij beetje. Dit stopt nooit. Het is een onuitputtelijke bron. Dit is Takemusu.
‘Take’ (武) betekent ‘Martiaal’, en ‘Musu’ (産) betekent ‘geboorte geven aan’ of ‘produceren’. Het is dus eenvoudig om bovenstaande referentie te bekijken waarin nieuwe technieken spontaan ontstaan. Maar wat betekent dit allemaal?
Laten we het een beetje uit elkaar halen.
Als we ‘Ai’ zien als ‘passend maken’ en ‘Ki’ als…’Ki’ dan komen we uit op iets zoals ‘passend maken met Ki.’
Maar wat proberen we passend te maken?
En wat betekent ‘Take Musu’? Betekent het meer dan alleen ‘creativiteit’?
Om dit te doorgronden moeten we teruggaan naar de Hachiriki, de ‘8 krachten.’
Sommige mensen zijn niet zo geïnteresseerd in numerologie en natuurlijk is dit ook geen numerologie, het is een technische beschrijving van In en Yo (Yin en Yang) krachten. Je ziet dat de nummers dezelfde zijn die Morihei Ueshiba noemde als de Gokui ( ‘geheimen’) van Aikido in ‘Kiichi Hogen en het Geheim van Aikido’.
Behalve dan dat het soms toch numerologie is….Hier is een mooi diagram die door Josh Lerner op Aikiweb werd geplaatst:
Morihei Ueshiba benoemde de nummerparen rondom het magisch vierkant
Volgens de legende stamt het patroon af van de rug van een magische schildpad in China die opdook uit de Luo rivier met dit stippenpatroon op zijn schild. Deze nummers en patronen vormen de basis van Chinese waarzeggerij en numerologie zoals de I Ching en geomantiek zoals Feng Shui.
Dus het is toch numerologie – behalve wanneer het dat niet is – en het is ook een eeuwenoude trainingsmethodologie voor de krijgskunsten.
De acht krachten worden in de Chinese kosmologie weergegeven als de tegengestelde krachten van In en Yo (Yin en Yang), gescheiden door een curvelijn (die de Mens voorstelt wat ons vervolgens het Hemel-Aarde-Mens paradigma geeft) en omringd door acht trigrammen die de combinaties van verandering van In en Yo krachten weergeven:
Uit ‘De Geïllustreerde Canon van Chen Familie Taijiquan’ door Chen Xin
In bovenstaande diagram zie je de tegengestelde krachten van In en Yo en hun progressie van verandering rondom de cirkel. De 8 krachten worden weergegeven als 8 trigrammen die deze opbouw in verandering laten zien. De In krachten als de onderbroken lijnen, en de Yo krachten als de ononderbroken lijnen.
Deze nummers worden ook gebruikt in interne krijgskunsten zoals Baguazhang die de acht trigrammen als leidraad hanteren.
Net zoals in…Aikido, volgens Morihei Ueshiba. Zoals hierboven worden de nummers weergegeven in opbouw van verandering in de relatie tussen de tegengestelde krachten. Dit is waarom Ueshiba ze noemde als een van de geheimen van Aikido.
Dus wat gebeurt er met die tegengestelde krachten? Hier is wat Morihei Ueshiba daarover zei:
上にア下にオ声と対照で気を結び、そこに引力が発生するのである。
‘Boven de klank ‘A’ en onder de klank ‘O’ – tegenstellingen, verbonden via Ki, daar wordt Aantrekkingskracht (‘Inryoku’) gecreëerd.’
Met ‘A’ en ‘O’ verwijst Ueshiba in feit naar de Zwevende Brug, met andere woorden, een verbinding tussen Hemel en Aarde. Over de Zwevende Brug zullen we het een andere keer hebben. Voor nu volstaat het om te zeggen dat we het hebben over een verband tussen de tegenstellingen; tegengestelde krachten.
Zoals we eerder hebben gezien was het verband tussen Hemel en Aarde belangrijk voor Ueshiba, die zei dat Aikido:
天地の理を身体に現実に描き出す道であります。
‘De Weg van de principes van de Hemel en Aarde zijn in feite uitgeschreven in je lichaam.’
Of meer klassiek:
合気道は天地人和合の道と理なり。
‘Aikido is de Weg en het Principe van het harmoniseren van Hemel, Aarde en Mens.’
Uitgedrukt in Chinese kunsten als:
Uit ‘De Geïllustreerde Canon van Chen Familie Taijiquan’ door Chen Xin
Terug naar ‘Inryoku’ of ‘Aantrekkingskracht’.
‘Inryoku’ is ook het woord voor ‘zwaartekracht’ en je komt het op die manier vertaald dan ook veel tegen. Als je het echter plaatst in de context van tegengestelde krachten is het eenvoudig te zien dat ‘zwaartekracht’ niet de juiste vertaling is.
Dus wat heeft ‘Inryoku’ te maken met ‘Take Musu’? Hier is wat de Grondlegger daarover zei:
武産とは引力の錬磨であります。
‘Take Musu is het trainen van Aantrekkingskracht.’
Dus nu zijn we klaar voor een technische vertaling van de term ‘Take Musu Aiki.’
‘Het in elkaar passen van tegengestelde krachten met behulp van Ki en het trainen van de aantrekkingskrachten die daardoor ontstaan.’
Een hele mond vol. Je ziet waarom de meer elegante vertalingen aan het begin van dit artikel waarschijnlijk waarschijnlijk zijn gebruikt.
Aan de andere kant zou deze vertaling duidelijk moeten zijn voor eenieder die een bepaald type training volgt en meer informatief is dan de standaard versie.
